Günümüzde alışveriş merkezleri trend haline geldikleri dönemlerden oldukça uzaktalar. Bu kadar uzak bir noktaya gelmişken avmlerin nasıl dönüşebileceği ile ilgili bir çok makale yazıldı. Bu makaleleri şöyle sınıflandırabiliriz;

  • mevcut durumu iyileştirmeye çalışanlar
  • mevcut durumu tamamen terk edenler
  • mevcut durumu hibrit bir şekilde sürdürmeye çalışanlar

Aşağıda alışveriş merkezlerinin geleceği konusunda yazılmış makalelerden alıntılar, araştırmalar, istatistikler, karşılaşılan örnekler ve çeşitli haber videolarına linkler bulabilirsiniz. Bu sayfanın ilgili bölümlerine yeni bilgilere ulaştıkça ekleyeceğim.

Alışveriş Merkezlerinin Geleceği
Alışveriş merkezlerinin geleceğinde nasıl fırsatlar yatıyor?

Alışveriş merkezlerinin geleceği hakkında Deloitte makalesinden notlar

https://www2.deloitte.com/uk/en/insights/industry/financial-services/future-of-shopping-malls.html

Parekende avm sahiplerinin internet alışverişinin hızlı yayılımı karşısında neler yapabileceğini, e-ricaretle nasıl mücadele etmesi gerektiğini anlatan bu makalede çözümü mevcut sistemin iyileştirilmesi gibi anlatsa da hibrit bir modelin de tanımına uyan tarifler yazı içerisinde var.

Deloitte 3 tam da somut olmayan öneride bulunuyor.

  1. Alışveriş merkezinin rolünü birden fazla amaca hizmet edecek şekilde yeniden düzenleyin
  2. Kiracı karışımında daha fazla özelleştirme sağlayın
  3. Yeni iş modellerinden elde edilen değeri yakalayan yeni bir kiralama modeli geliştirin

Ancak tüm bunları iyi yapmak için perakendeciler ve perakende gayrimenkul sahipleri yeni ve temel yollarla birlikte çalışmalıdır.

Tüketicilerin deneyimlere ve etkinliklere kolayca erişebilecekleri topluluk merkezi hizmeti
hibrit/uzak çalışanlar için otel ve hatta konut hizmeti

Son zamanlarda artan bir diğer önemli tüketici davranışı, çevrimiçi satın al, mağazadan teslim al (BOPIS), çevrimiçi satın al, dolaptan teslim al (BOPIL) ve kaldırımdan teslim alma gibi dijital tıkla ve topla (click collect) platformlarının kullanılması

Alışveriş merkezlerinin, perakendecilerin ve perakende gayrimenkul sahiplerinin tüketici ihtiyaçlarını çevrimiçi rakiplerin yapamayacağı şekilde ele almalarını sağlayarak “şehir meydanı” rolünü üstlenerek topluluklarının ihtiyaçlarına hizmet edilmesi.

Perakendeciler ve perakende gayrimenkul sahipleri ortak bir hedefe ulaşmak için ortaklık kurabilir: alışveriş deneyimini yükseltmek. Güvenli ve özelleştirilmiş bir alışveriş deneyimi sağlamak için daha akıllı teknolojiler ve yenilikler kullanarak sorunsuz işlemler oluşturarak başlayabilirler.

Bunların bir kısmı şimdiden gerçekleşiyor:
Brookfield, hızlı vücut ölçümleri alan ve temassız bir giyim alışverişi deneyimi sağlamak için farklı markalardan öneriler sunan, 3D, yapay zeka destekli bir teknoloji girişimi olan Fit:Match ile ortaklık kurdu. Ve atletizm markası
Lululemon, mağazalarına egzersiz alanları ve kafeler ekleyerek, alışveriş yapanlara tekrar gelmeleri için kıyafet alışverişinin ötesinde ek nedenler sağladı.

Miami merkezli alışveriş merkezi Bal Harbour Shops, tüketicilerin perakende kiracılarından herhangi birine göz atabileceği ve ürünleri satın alabileceği kendi web sitesini başlattı. Tüketiciler, kişisel bir alışveriş deneyimi için doğrudan markalardan randevu bile alabilirler

Tüketiciler ürünlere çevrimiçi göz atabilmeli, sipariş verebilmeli ve siparişlerini teslim alıp almamayı seçebilmelidir. Perakende gayrimenkul sahipleri daha sonra gerekli altyapıyı sağlayabilir, böylece perakendeciler tıkla ve topla, mağazadan çevrimiçi satın al (BOSFS) ve kaldırım kenarı iadeleri gibi ek kolaylıklar sağlayabilir. click and collect / curbside return

Perakende gayrimenkul sahipleri, mülklerini sabitlemek için perakende olmayan kiracılar da getirebilir. Turizmde güçlü bir toparlanma bekleyen Simon Property Group, Florida’daki Sawgrass Mills Mall’a bu yıl bir otel ekledi. Örnekler arasında bowling salonları veya sporla ilgili yerler de bulunur. Greensburg, Pennsylvania’da CBL Properties, eğlence, yemek ve alışveriş deneyimlerinin bir karışımını oluşturmaya yardımcı olmak için eski bir ana mağazasını bir kumarhaneyle değiştirdi. Bazı mal sahipleri sağlık hizmeti kiracılarıyla da görüşüyor.

Perakendenin mevcut durumu ve çok kanallı bir modele odaklanma göz önüne alındığında, mal sahipleri ve kiracılar, çıkarları hizalamak ve iş risklerini paylaşmak için birlikte çalışmalıdır. Sahipler, fazlalık kiranın sağlanmasını yeniden işleyebilir ve hem sabit hem de değişken bileşenleri içeren bir hibrit kira modeli uygulayabilir.

Sabit bir minimum taban kirası ile sahipler, alanın doğal değerini yansıtacak tutarlı bir nakit akışına sahip olabilirken, satışa dayalı, değişken bir ödeme bileşeni, sahiplerin tüketicilere küratörlü deneyimler sunarak kazanabilecekleri ek değeri yansıtabilir. Daha düşük bir sabit ödeme, performansın düştüğü zamanlarda perakendecilere rahatlama sağlayabilir ve kiracıyı elde tutma oranını iyileştirebilirken, satışa dayalı değişken, yaya trafiğini ve satışları en üst düzeye çıkarmak için her iki tarafın çıkarlarını hizalamaya yardımcı olabilir.

Dijital çağda hayatta kalabilmek için alışveriş merkezlerinin kendilerini yeniden icat etmesi gerekecek.

Alışveriş merkezlerinin geleceği hakkında Mckinsey Makalesinden Notlar

https://www.mckinsey.com/business-functions/marketing-and-sales/our-insights/the-future-of-the-shopping-mall

Mckinsey makalesinde avm tanımından girip bir temel işlev oluşturmaya çalışmış. Alışverişten öte bir deneyim arayışı temeli oluşturuyor. ‘Geçmişte alışveriş yapılıyordu ama aynı zamanda bir buluşma noktasıydı’ gibi.

Resmi olarak alışveriş merkezleri, “ziyaretçilerin birimden birime yürümesini sağlayan birbirine bağlı yürüyüş yollarıyla tüccarları temsil eden bir mağaza kompleksi oluşturan bir veya daha fazla bina” olarak tanımlanmaktadır. Gayri resmi olarak, onlar toplulukların kalbi ve ruhu, perakende ekonomilerinin temeli ve her yerdeki gençler için bir sosyal sığınaktır.

Her yerde bulunabilmesine rağmen, alışveriş merkezi son yarım yüzyılda tasarlandığı şekliyle kritik bir dönüm noktasında. Küresel trendler fırtınası aynı anda bir araya gelerek alışveriş merkezlerinin insanların hayatlarında oynadıkları rolü değiştirmesine neden oluyor. Artık esas olarak alışverişle ilgili değiller. Artık tüketiciler alışveriş merkezlerini ziyaret ettiğinde geleneksel alışverişin çok ötesine geçen deneyimler arıyorlar.

Bu eğilimler küresel sahnede ilerledikçe, alışveriş merkezi operatörlerini mülklerini nasıl tasarladıklarını ve işlettiklerini yeniden düşünmeye zorluyor. Bu kimlik krizi en yoğun, AVM’lere öncülük eden ve kişi başına en fazla AVM’ye sahip ülke olan ABD’de yaşanıyor. Devam eden ekonomik yavaşlama ve dijital devrimin hızlı ilerlemesi sayesinde, ABD alışveriş merkezi endüstrisi geri çekilmekte ve yüksek boşluk seviyeleri ile karşı karşıya kalmaktadır.

deadmalls.com gibi web siteleri , otlarla dolu park yerlerinin ve çorak yemek alanlarının resimlerini toplar ve bir zamanlar gelişen alışveriş merkezlerinin nasıl aşağı doğru sarmaya başladığını açıklamaya çalışır.

Bu önemli zorluklar karşısında, alışveriş merkezleri alakalı kalmaya, büyümeyi teşvik etmeye ve verimliliği artırmaya çalışıyor. Başarılı oyuncuların üç önemli cepheye yatırım yaptığını görüyoruz.

  1. Deneyim ve rahatlığa odaklanarak tüketicilere önerileri farklılaştırmak.
    Yenilikçi alışveriş merkezleri, konserler, sanat merkezleri, kaplıcalar, spor kulüpleri ve çiftçi pazarları dahil olmak üzere alışveriş merkezini yeni şehir merkezi olarak yeniden şekillendirmeye çalışan katma değerli unsurlar içeriyor. Bu hizmetler, çevrimiçi ortamda asla tatmin edilemeyecek düzeyde bir eğlence ve eğlence sağlar. Örneğin, Madrid’e 30 km uzaklıktaki bir alışveriş merkezi olan Xanadu, ebeveynlerin çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmeleri için gerekli araçları sağlamak için elinden geleni yaptı. Alışveriş merkezinde kayak pisti, go kartlar, balon gezileri, bowling ve bilardo bulunmaktadır. Benzer şekilde, Minnesota’daki Mall of America’da bir sualtı akvaryumu, bir tema parkı ve bir dinozor yürüyüş müzesi var. Örneğin Brezilya’da, boş zaman ve eğlenceye yeni bir odaklanma zaten büyümeyi sağlıyor. Bu tekliflerden alışveriş merkezlerine gelen gelir, 2012’ye kıyasla 2013’te yüzde 41 arttı.

Kaliteli yemeklere ve etkinliklere verilen önem, alışveriş merkezlerini yerel toplumun merkezi haline getirmeye de yardımcı oluyor – sadece yemek alanında yemek yemek değil, arkadaşlarınız ve ailenizle kaliteli zaman geçirebileceğiniz bir yer.

Kiracı karışımı cephesinde, yenilikçi alışveriş merkezleri tüketicilerin yanıt vereceği mağaza türlerini stratejik olarak yeniden düşünüyor. Trafiği yönlendiren sabit kiracılar hala kilit öneme sahip, ancak alışveriş merkezi tekliflerine bir yenilik duygusu katan daha küçük mağazaların küratörlüğünde bir karışımın üzerinde yeni bir vurgu görüyoruz. Ek olarak, bazı alışveriş merkezleri, zaman içinde farklı mağazaları barındırabilecek geçici, esnek alanlardan daha fazla yararlanıyor. Pop-up mağazalar, showroom alanları ve kiosklar, müşterilere beklenmedik bir his verir ve onlara hazine avı için bir sebep verir.

Son olarak, alışveriş merkezleri, belirli tüketici segmentlerine odaklanarak ve/veya alışveriş merkezi içinde tüketicilerin kendilerine hitap eden bir alan bulmasına olanak tanıyan belirli bölgeler oluşturarak metalaştırma sorununun üstesinden geliyor. Örneğin Dubai Mall’da “Fashion Avenue”, lüks markalara ve lüks müşterilere özel olarak tasarlanmış hizmetlere ayrılmış, ayrı bir dış giriş ve park alanı da dahil olmak üzere bir alandır. Bangkok’taki 7 katlı CentralWord alışveriş merkezinde ev dekorasyonu 5. seviyede, teknoloji 4. seviyede ve moda giyim 1-3. seviyede. Bu yaklaşım aynı zamanda alışveriş merkezlerinin, müşterilerin sürekli artan alışveriş merkezlerinin kare görüntüleri içinde kaybolmamasını sağlamanın bir yolunu da temsil ediyor.

  1. Teknolojiden ve çok kanallı stratejilerden yararlanarak alışveriş merkezi deneyimini dönüştürmek.
    Perakendenin dijital dönüşümü, alışveriş merkezleri için tamamen kötü bir haber değil. Aksine, alışveriş merkezlerine karar yolculukları boyunca tüketicilerin ilgisini çekmeleri için yeni fırsatlar sunuyor. Alışveriş merkezlerinin teknolojiden faydalanmasının üç temel yolu vardır:
    İlk olarak, müşterilerle olan ilişkilerini alışveriş merkezi ziyareti öncesi ve sonrasına kadar genişletiyorlar. Bu, ilgi çekici içerik yoluyla müşterilerle etkileşim kurmak ve onlarla sosyal medya ve tescilli siteler ve uygulamaların yanı sıra sadakat programları aracılığıyla daha derin bağlar oluşturmakla ilgilidir.
    İkincisi, alışveriş merkezleri, müşteri memnuniyetini artırmanın bir yolu olarak alışveriş merkezi kullanılabilirliğini dönüştürmek için teknolojiyi kullanıyor. Alışveriş merkezleri için müşterilerin sıkıntı noktalarını azaltırken aynı zamanda tamamen yeni zevk noktaları yaratması için bolca fırsat var.
    Üçüncüsü, alışveriş merkezleri alışveriş deneyimini bir sonraki seviyeye taşımak için dijital yeteneklerden yararlanıyor. Alışveriş merkezlerinin, daha çok perakendeciler gibi davranarak veya onlarla ortaklık kurarak alışveriş deneyimini şekillendirmede daha aktif bir rol üstlenmesi kritik önem taşıyor.

    Alışveriş merkezi oyuncuları, bunu gerçekleştirmek için çeşitli farklı iş modellerini deniyor, ancak henüz kesin bir kazanan yok. Alışveriş merkezine e-ticaret unsurlarını tanıtmak için Taubman, sanal vitrinleri – “Fox Movie Mall” – en az 18 lüks alışveriş merkezine yerleştirmek için Twentieth Century Fox ile ortaklık kurdu. Orada alışveriş yapanlar, akıllı telefonlarıyla bir QR kodu tarayarak sinema bileti satın alabilirler. Çevrimiçi ve çevrimdışı arasındaki engeller bulanıklaştıkça, bazı alışveriş merkezi operatörleri eksiksiz bir sanal alışveriş merkezi teklifiyle çevrimiçi ortama giriyor. 2011 yılında, Avustralyalı alışveriş merkezi şirketi Westfield, 150 mağaza, 3.000 marka ve 1 milyondan fazla ürün içeren bir çevrimiçi alışveriş merkezi (ve daha sonra bir mobil uygulama) başlattı. Şirket, tüccarlardan küçük bir liste ücreti ve her satışta yüzde 20-30 arasında bir komisyon alıyor. Alışveriş merkezlerindeki yıllık 1,1 milyar müşterinin yüzde 60’ının mobil cihaz kullandığı bilgisinden hareketle Westfield, her iki müşteri için perakende deneyimini daha da geliştirebilecek teknoloji uygulamaları ve hizmetleri bulma misyonuyla San Francisco’da bir araştırma laboratuvarı kurdu.
  2. Yeni formatların ve ticari gayrimenkul fırsatlarının araştırılması.

Alışveriş merkezleri için çıkarımlar
Bu eğilimler dünyanın farklı pazarlarında değişen derecelerde kendilerini ifade etseler de, bunların küresel olarak geçerli olduğuna ve alışveriş merkezi şirketleri nerede faaliyet gösterirse göstersin dikkate alınması gerektiğine inanıyoruz. Oyuncuların en iyi nasıl tepki vereceklerini belirlerken anlamaları gereken üç stratejik husus vardır.
1) Hem tüketiciler hem de perakendeciler için net bir değer önerisi tanımlayarak ve bunu derin tüketici içgörülerine ve kurşun geçirmez ekonomiye bağlayarak teklifi geliştirin. Müşteri deneyimini geliştirmeye yönelik geniş seçenekler evreni arasında, hem yatırım getirisi olumlu olacak hem de müşterilerin alışveriş merkezlerine yönelik memnuniyetini önemli ölçüde artıracak girişimleri belirlemek mümkündür.
2) Tüketici ihtiyaçlarını ve perakendeci ekonomisini dikkate alarak kiracı karışımının stratejik bir incelemesi yoluyla mevcut alışveriş merkezi tabanının üretkenliğini ve verimliliğini artırın. Bu analiz, kira fiyatlandırmasının ve genel ticari planlamanın yönetimine rehberlik etmelidir.
3) Geri dönüşü tehlikeye atmayacak şekilde nerede ve nasıl büyüyeceğinizi cerrahi olarak düşünün. Büyüme için farklı fırsatlara sahip şehir kümelerine ve bölgelere odaklanın. Bu, disiplinli yatırım harcamaları yönetimi ve geleneksel, çok kullanımlı, mahalle veya outlet olsun, en büyük etkiyi hangi formatların yaratacağını bilinçli olarak düşünmeyi içerir.

Bu düşüncelere karşı uygulama yapmak, genellikle alışveriş merkezi oyuncularının yeni yetenekler geliştirmesini gerektirecektir. Örneğin Westfield, kuruluş genelinde dijital girişimlere öncülük etme misyonuyla CEO’ya rapor veren bir Dijital Ofis grubu kurdu. Diğer şirketler, birleşik bir müşteri girişimleri vizyonu oluşturmaktan ve bütünleştirmekten sorumlu olan “müşteri deneyimi” ekipleri oluşturdu. Yine de diğerleri, perakendecilerle ortaklıklar üzerinde çalışmaktan veya alternatif olarak perakende operasyonlarını kendileri yürütmekten sorumlu perakende ekipleri oluşturdu.

Perakende dünyası çarpıcı biçimde değişiyor, ancak alışveriş merkezi hala kentsel ve banliyö toplumlarında merkezi bir role sahip olabilir. Bir baş yöneticinin “tarihi anakronizm – artık halkın ihtiyaçlarını karşılamayan altmış yıllık bir sapma” olarak adlandırdığı şeye dönüşmekten kaçınmak için alışveriş merkezi işletmecileri, bir alışveriş merkezinin ne olabileceğine dair ufuklarını genişletmelidir. Kendilerini artık emlak komisyoncuları olarak değil, müşteriye dönük alışveriş yapılabilecek eğlence sağlayıcıları olarak tasavvur etmelidirler.

Alışveriş merkezlerinde açılmış bazı mağaza örnekleri

https://b8ta.com/
https://www.ridemakerz.com/
https://www.instagram.com/anime_fix/
https://nuleev.com/

https://communitycommonsmn.com/
Amaç ve tutkuyla birleşerek, büyük hayalleri olan küçük, BIPOC’a ait işletmeler için ortak bir zemin oluşturuyoruz. 2020’nin sıkıntılarıyla kesintiye uğrayarak, yeni fırsat temellerini yeniden inşa ediyoruz:

Community Commons facilitates the continuing progress of entrepreneurs and offers the opportunity to expand into new auCommunity Commons, girişimcilerin sürekli ilerlemesini kolaylaştırır ve bir kooperatif perakende alanı içinde ücretsiz olarak yeni kitlelere ve pazarlara açılma fırsatı sunar.

Mall of America, Community Commons içindeki her işletme için gayrimenkul ve perakende demirbaşlarının yanı sıra pazarlama ve promosyon malzemeleri sağlıyor. Her şirketin dünyaca ünlü alışveriş destinasyonunun bir parçası olarak en iyi adımlarını atmasına yardımcı olmak.

https://thefailuremuseum.com/
Uluslararası üne sahip Başarısızlık Müzesi, Kuzey Atrium’un 2. Katında Mall of America’da (5 Kasım – 9 Ocak) ilk sınırlı katılımıyla ABD’ye uzun zamandır beklenen dönüşünü yapıyor. Başarısızlık Müzesi, başarısız yeniliklerin kapsamlı ve büyüleyici bir koleksiyonudur. 130’dan fazla başarısızlık eseri sergileyen, tarihte dünyanın en tanınmış şirketlerinden bazılarının en destansı başarısızlıklarına adanmış dünyanın en büyük flop, tuhaflık ve gadget koleksiyonudur. Meraklı beyinler, New Coke, Bic For Her, Colgate Frozen Dinners, aşırı abartılmış 1957 Ford Edsel, hayranların favorisi: Wall of Oreos ve çok daha fazlası gibi pazarlama hayal kırıklıklarını dört gözle bekleyebilir.

https://www.wisdom.gg/
E-sporun yeni evine hoş geldiniz! Mall of America®’nın 4. Katında yer alan Wisdom, 18.000 metrekarelik bir espor salonu ve yayın stüdyosu ile e-spor ve oyun tutkunlarını tek bir çatı altında birleştiriyor. Canlı stüdyo izleyicileri, perakende mağazası ve dinlenme salonu için oturma alanı sunan hayranlar, birinci sınıf içeriğin keyfini çıkarmak ve favori e-spor takımlarına tezahürat yapmak için bir araya gelebilir. Alan aynı zamanda Torrent tarafından işletilen profesyonel espor ekiplerinin yanı sıra Minnesota genelinde lise esporlarını destekleyen Minnesota Varsity League (MNVL) için de ev sahipliği yapıyor.

daha düz bir dönüşüm
https://www.bradleyco.com/industry-blog/thinking-outside-the-box-the-adaptive-reuse-of-retail-space/
https://www.savills.com/ReimaginingRetail/contents/ui/theme/images/Re-ImaginingRetail-Issue1.pdf
https://www.commercialsearch.com/news/how-to-repurpose-retail-for-new-realities/

İlgili Videolar

https://www.youtube.com/c/DeadMallsMedia Dead malls youtube kanalı ölü hale gelmiş avmlerden görüntüler çekip yayınlıyor. Kaynak bulmakta da pek zorlanmıyor açıkçası..

Amerikan avmleri neden ortadan siliniyor Cnbc haberi
Terk edilmiş avmlerle ilgili ne yapmalıyız – Minimalists grup youtube kanalından
Dayton Arcade belediye tarafından yeniden hayata geçirilmeye çalışılıyor. İçinde barındırdığı fonksiyonlar açısından incelenmeli
The Commercial Academy kurucusu J. Scott Scheel hayalet avmleri ve daha birçok yatırımı alıp yeniden işlevlendiriyor
Belinda Carr terk edilmiş avmlerle ilgili neler yapılabilir listelemeye çalışmış.

Bilgi eklenecek ek kaynak siteler

Ölü alışveriş merkezleri
Türkiye’de Yeniden İşlevlendirilen Alışveriş Merkezleri
Türkiye’de Yenilenen Alışveriş Merkezleri
The Windsor Park Mall (Rackspace Office)
Surrey Center Mall (SFU Surrey Campus)
Türkiye’deki Alışveriş Merkezlerinin Durumu

https://evagyd.com/bultenler/periskop-analiz-2021-yilina-ait-sayilar

http://www.ayd.org.tr/avm-endeksleri

https://emlakkulisi.com/avmlerdeki-doluluk-orani-yuzde-50lerde-kaldi/539581

https://www.tdub.org.tr/Images/Uploads/312_3_AVM_Degerlemesi_IUK.pdf